Van kaplıcaları, Doğu Anadolu’nun tarihi ve doğal güzellikleri ile görenleri kendisine hayran bırakan şehri Van aynı zamanda kaplıca ve şifalı suları ile de ünlüdür. Kaplıcaları ağırlıklı olarak her çeşit romatizmal rahatsızlığa, kadın hastalıklarına ve cilt sorunlarına karşı şifa barındıran kalitededir. Aynı şekilde maden suları da karaciğer, mide ve bağırsak sorunları ile safra kesesi ve safra yolları hastalıklarına iyi gelmektedir. Sağlığına kavuşmak için Van’ın şifalı sularına gelen ziyaretçilerin tercih ettiği kaynaklara gelecek olursak;
Van’ın şifalı suları denince ilk akla gelen ilçesi Saray’dır. Sarayilçesinin ise ünlü kaynağı Köşebaşı Maden Suyudur. Aynı şekilde Özalp ilçesinin Bolbülük Maden Suyu, Gürpınar ilçesine bağlı Yoldüştü köyü sınırları içinde bulunan Yoldüştü Köyü Maden Suyu ve Başkale’nin Hozi Maden Suyu, Kanlıbudak Maden Suyu ile Zereni Kaplıcası, Van’ın şifalı su kaynakları arasında en meşhur olanlarıdır.
Sönmüş bir volkan olarak bilinen ancak muhtelif zamanlarda gaz püskürterek hala volkanik faaliyetlerin devam ettiği bir dağ olan Tendürek Dağı’nın kıyısında bulunan Çaldıran ilçesi de pek çok şifalı suya ev sahipliği yapmaktadır. Çaldıranın kendi adıyla bilinen ve tarihimizde önemli bir yeri olan Çaldıran Ovasındaki şifalı su kaynaklarının başlıcaları; Derviş Kaplıcası, Dergezin Kaplıcası ve Aşağı Şerefhane Maden Suyu, olarak sayılabilmektedir.
Erciş ilçesindeki şifalı sular ise; Akbaş köyü sınırlarındaki Akbaş Köyü Maden Suyuna ek olarak, Van’ın en bilinen kaplıcası Hasanabdal Kaplıcası’dır. Erciş ilçe merkezine 22 km mesafededir. Hasanabdal köyüne 4 km uzaklıkta olan ve yöre halkı tarafından Kertis olarak bilinen bölgede kaynamaktadır. Kaplıca iki ayrı kaynaktan oluşmaktadır. Bunlar;
a) Erkekler Hamamı Kaynağı: İçeriğinde sodyum klorür, bromür, bikarbonatve hidrojen sülfür bulunmaktadır.Sıcaklığı 66 derece, pH değeri 6.9, radyoaktivitesi 0.43 emandır.
b) Kadınlar Hamamı Suyu: içeriğinde sodyum klorür, bikarbonat, bromür ve hidrojen sülfürnbulunan bir sudur. Sıcaklığı 6derece pH değeri 6.9’dur.
Suların toplam mineralizasyonu 4 gram civarındadır. Hiper termal sular grubunda olup, düşük miktarda kükürtlü hidrojen ve karbondioksit içermektedirler. Başlıca özellikleri arasında; sakinleştirici ve enfeksiyon giderici oluşudur. Bu sebeple insan vücudunun muhtelif yerlerinde oluşan her türlü kronik iltihabın giderilmesi ile romatizmanın tüm çeşitlerinin tedavisinde, kadın hastalıklarında deri hastalıklarında solunum yolu rahatsızlıklarında, mide ve bağırsak sorunlarında etkili sonuç vermektedirler.
Kaplıca eski tarihlerde etrafı basit bir duvarla çevrili derme çapma bir hamam olarak kullanılırken günümüzde il özel idaresinin müdahalesi ile hem tedavi havuzlarına hem de gelen ziyaretçilerin konaklamasını sağlamak amacıyla motel tarzı işletmelere kavuşturulmuştur.
Van Gölü Suyunun oldukça şifalı bir su olduğu ve kullanılması ile pek çok hastalığın tedavisinde olumlu sonuçlar elde edildiği yapılan son araştırmalar neticesinde ortaya çıkmıştır. Van’da bulunan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. ErsuralSuner’in araştırmalarının ortaya çıkardığı sonuca göre; Van Gölü Suyu özellikle yaraları kısa sürede iyileştirmektedir. Eczanelerde “Serum Fizyolojik” adı altında satışı yapılan ve antiseptik özelliğe sahip zehirli dezenfektan maddesi yerine direkt olarak Van Gölü Suyunun kullanılması daha faydalı olacaktır. Özellikle gölün derinliklerindeki temiz alanlardan alınacak suyun hiçbir olumsuz yan etkisi olmadığı bilimsel olarak da kanıtlanmış bir gerçektir.
