Sivas kaplıcaları, Sivas İli Termal Kaplıcaları ve Şifalı Sular, sivas kaplıcaları, Sivas’ta ülkemizin sıcak su kaynağı bakımından zengin şehirlerinden biridir. Buradaki kaynaklar “Çermik” adıyla anılmaktadır. Zira çermik Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgemizde kaplıcaların yaygın olarak kullanılan ismidir. Şifalı sular bakımından zengin oluşu Sivas’ın ekonomisinde de oldukça etkili olmaktadır. Sağlık turizmi Sivas’ta güçlü bir sektör oluşu yerli turizmin yanında yabancı ziyaretçilerin de kente gelip bu sulardan faydalanmasına neden olmaktadır.
Sivas’ın şifalı su kaynakları şehir merkezi ile hemen hem tüm ilçelerine yayılmış durumdadır. Bu sular;
Zara’da bulunan Pireverek Maden Suyu ve Ulaş’ta bulunan Ulaş Gölü İçmesi, bölgenin meşhur su kaynaklarıdır. Divriği’nin suları ise Divriği Kaplıcası, Erikli Kaplıcası ve Erikli Maden Suyudur. Bu suların mide, karaciğer, bağırsak ve safra kesesi iyi geldiği bilinmektedir. Erikli Kaynakları, Divriği merkeze 25 km mesafede bulunan Erikli köyündedir.
Şarkışla’nın belli başlı şifalı su kaynakları ise;
Tepecik Kaplıcası: İlçe merkezine yakın konumdaki Ortaköy’dedir. Yöre halkı tarafından ‘Ortaköy Çermiği’ olarak da bilinmektedir. Şifalı suyu romatizmaya ve sinir hastalıklarına iyi gelmektedir.
Alaman Çermiği: Şarkışla’nın 21 km uzağındabulunanAlaman köyündedir. Halk arasında ‘AkçakışlaÇermiğiolarak da bilinmektedir. Şifalı suyu başta romatizma olmak üzere cilt rahatsızlıklarına da iyi gelmektedir.
Ortabucak Çermiği: Şarkışla’ya bağlı Ortabeldesine 2 km mesafededir. Suyu cilt hastalıklarına ve romatizmaya karşı şifalıdır.
Sivas’ın kaynak suları bakımından zengin ilçelerinden biri de Suşehri ilçesidir. Suşehri’nin belli başlı kaynakları Şaryeri Maden Suyu, Uyuz Kaplıcası ve Müşekniş Çermiği olarak sayılabilir. Müşeknis köyünde bulunan ve köyle aynı adı taşıyan MüşeknisÇermiği yöre halkının en fazla ilgi gösterdiği kaplıcadır. Kaplıcanın mütevazi tesisleri olmasına rağmen çok fazla ziyaretçi buraya gelip şifa aramaktadır. Suşehri Çermiği ise, halk arasında sadece Çermik olarak bilinmektedir. İlçe merkezine 10 km mesafedeki bu kaplıcanın sıcaklığı 27-28 derece civarındadır. Şifalı suyu başta romatizma olmak üzere dolaşım ve sindirim sistemi rahatsızlıklarının yanı sıra sinir hastalıklarına karşı da şifalıdır.
Akçaağıl Çermiği, Suşehri ilçesinin en ünlü kaplıcasıdır. Suşehri’ninAkçaağıl köyündeki bu şifalı su denizden 50 metreyükseklikte konumlanmaktadır. Suları sodyum sülfat ve klorür içermektedir. Sıcaklığı 43 derece, radyoaktivitesi 16.8 eman, pH değeri 7.1’dir.Karbondioksit oranı yüksek olmasından dolayı içme olarak da kullanılmaktadır. İçme tedavisi olarak bağırsak, safra kesesi ve karaciğer rahatsızlıklarına iyi geldiği bilinmektedir. Banyoları ise romatizma ve kadın hastalıklarına iyi gelmektedir. Ancak daha etkili sonuç alabilmek için banyo ve içme kürlerinin birarada yapılması tavsiye edilmektedir. Kaplıcada 2 adet tedavi havuzu bulunmaktadır. Yeterli miktarda sosyal tesisi bulunan kaplıcada konaklama tesisi son derece kısıtlıdır. Ancak bu sorun genel olarak çadırlarla çözüme ulaştırılmaktadır.
Sivas’ın şifalı sular bakımından zengin bir diğer ilçesi olan Yıldızeli’ne gelecek olursak;
Sıcak Çermik, Sivas’a 27 Yıldızeli’ne 15 km mesafededir. Deniz seviyesinden 1200 metre yüksekteki bu kaplıca çok sayıda şifalı su kaynağının birleşmesinden oluşmaktadır. Oldukça zengin olan su kısmen tedavi havuzlarına kısmen de çevredeki otellere aktarılmaktadır. Kaynaklardan çıkan sular genel olarak birbirine benzemektedir. Özellikleri bikarbonat, sodyum, kalsiyum ve magnezyum bakımından zengin oluşudur. Maden oranı düşük ılıcalar kategorisinde değerlendirilmekte olup sıcaklığı 42 derece, pH değeri 6.5, radyoaktivitesi 3.91 emandır. Dahili uygulamalarda sakinleştirici etkisi olan kaplıcanın suyu içme olarak da kullanılmaktadır. İçme olarak safra kesesi, karaciğer, bağırsaklar ve mide rahatsızlıklarına iyi gelmektedir. Ayrıca metabolizma rahatsızlıkları özellikle de diyabet sorununu hafifletici etkisi de bulunmaktadır. Banyoları ise romatizmal hastalıklara nevralji ve kadın hastalıklarına karşı şifalıdır.
Yıldızeli ilçesinde bulunan bir diğer şifalı su kaynağı ise, Menteşe köyündeki Menteşe Kaplıcasının yanındaYıldızeli’ne 8 km mesafede bulunan Ilıca Köyündeki Ilıca Çermiği, olarak sayılabilir.
Yıldızeli ilçesinin Kaman Maden Suyu da en az kaplıcaları kadar ünlü bir şifalı sudur. Suyunun özelliği sodyum bikarbonatve kalsiyum sülfat içermesidir. Ayrıca karbondioksit bakımından zengin olan suyun içimi de hoştur. Sıcaklığı 14 derece, pH değeri 6.4, radyoaktivitesi 0.77 emandır. İçme tedavisi olarak, karaciğer ve safra kesesi hastalıklarına iyi gelmektedir. Ayrıca sindirimi kolaylaştırması bakımından mide ve bağırsak hastalıklarına da iyi gelmektedir.
Sivas’ın Sıcak Çermiği kadar Soğuk Çermiği de oldukça rağbet görmektedir. Soğuk Çermik Sivas’a 17 km mesafede Kızılca ve Beypınar köylerinin arasında kalan bir vadiden kaynamaktadır. Suyu diğerlerine nazaran daha düşük sıcaklıktadır. Bu nedenle halk tarafından Soğuk Çermik olarak bilinmektedir.
Balıklı Çermik, Sivas’a 96 km mesafede bulunan Kangal ilçesi yakınlarındadır. Kaplıcanın kaynadığı yer 1917 senesine kadar sazlık ve bataklık bir alan olduğu bilinmektedir. Ancak bir çobanın vücudundaki yaraları iyileştirdiğini keşfetmesi ile başta yöre halkı daha sonra da yurt çapında ünlenmesine neden olmuştur. Zaman içerisinde kaplıcada nereden geldiği belli olmayan balıkların oluşması ile kaplıca “Balıklı Çermik” olarak anılmaya başlamıştır. Balıkların kaplıca çukurlarına giren kişilerin yaralarını temizlemesi neticesinde iyileşmesi suyun şöhretinin hızla yayılmasına neden olmuştur. Yöre halkı 35-36 derece sıcaklıkta yaşayabilen, vücudunda gri ve bej benekleri olan boyları 2 ve 10 cm arasında değişen binlerce balığın kutsal olduğuna inanmaktadır.
Suyun özelliği sodyum bikarbonat, kalsiyum ve magnezyum içermesidir. Sıcaklığı 35-36 derece, pH değeri 7.3, rad¬yoaktivitesi 1.8 emandır. Bu özel su kaynakları 5 farklı noktadan kaynamaktadır. Birbirleri ile benzer özellikteki bu sular günde 5.000 ile 6.000 kişinin yararlanacağı ölçüde yüksek debiye sahiptir. Banyoları; ruhsal yorgunluğa, kalp ve cilt hastalıklarına, romatizmaya, sinir hastalıklarına, kırık-çıkık sekellerine, eklem ve kas hastalıklarına ve kadın hastalıklarına iyi gelmektedir. İçme olarak da böbrek kum ve taş oluşumunun engellenmesine karşı etkilidir. Balıklı Çermiğin en önemli özelliği dünya çapında ünlü ‘Doktor Balıklar’ ıntıbbi tedaviyi destekleyen yardımcı unsur olarak sağladığı yararlardır. Özellikle dünyanın her yerinden sedef hastası şifa bulabilmek için her yıl bu kaplıcaya akın etmektedir.
Şifalı sular ve buna bağlı olarak sağlık turizminde küresel çapta tanınan Balıklı Çermik’in modern bir tesis olma yolundaki ilk gelişimi 1950’li yıllara rast gelmektedir.1950’den günümüze kadar geçen sürede kaplıcanın her geçen yıl daha modern bir görünüme kavuşması için çalışmalar sürmektedir. Artık günümüzde yılın on iki ayında da hizmet verebilecek imkanlara kavuşmuştur. Yalnız yerli değil yabancı turistlerinde şifa aradığı dünyanın bilinen kaplıcaları arasında Sivas’ın Balıklı Çermiği de bulunmaktadır.
Kaplıcanın, dört adet tedavi havuzu bulunmaktadır. Bunlardan biri tam kapalı, biri yarı açık diğer ikisi de tam açık olarak hizmet vermektedir. Ayrıca bir tane de olimpik standartlarda yüzme havuzu da bulunmaktadır. Kapalı havuzlartamamen tedavi amaçlı kullanılmakta ve yaralı ve hastalar dışında havuza ziyaretçi kabul edilmemektedir. Açık havuzların biri erkeklerin diğeri de kadınların kullanımına açılmaktadır. Olimpik yüzme havuzu ise herkese açık olarak hizmet vermektedir.
Konaklama hizmeti ise; 150oda ve 300 yatak kapasiteli Balıklı Kaplıca Oteli tarafından yapılmaktadır. Ayrıca kaplıca çevresinde pek çok sayıda küçük çaplı konaklama tesis bulunmaktadır. Özellikle sezon boyunca yetersiz konaklamadan kaynaklı kaplıca çevresinde çadır kuran vatandaşlarımız da bulunmaktadır. Ek olarak kamp yapılan alan Avrupa standartlarına göre düzenlenmiş durumdadır.
